The Automated Sniper

Winnaar van de VSCD Mimeprijs 2017

In The Automated Sniper onderzoekt Studio Julian Hetzel de paradox van oorlogsvoering en afstand aan de hand van drones. De steeds groter wordende gevechtsafstand openbaart zich als het primaire doel in de geschiedenis van wapenontwikkeling. Het is een lange reis in één richting geweest: van vuistgevechten naar het gebruik van hulpmiddelen die de ruimte tussen de tegenstanders vergroten; van messen naar zwaarden naar lansen naar bogen naar geweren naar bommen naar vliegtuigen naar raketten naar drones. Gevechtsdrones zijn bewapende, op afstand bestuurbare toestellen die de asymmetrische oorlogsvoering werkelijkheid hebben gemaakt. Een dronebestuurder zit voor een scherm in een ruimte met airco op een militaire basis ver weg van zijn op afstand bestuurbare wapen en zijn vijand, die hij doodt met klik op een joystick. Boem! De ethiek van oorlogsvoering is geleidelijk maar fundamenteel geherdefinieerd. Er is geen mogelijkheid om terug te vechten, want de aanvaller bevindt zich niet meer op het slagveld. Het idee van de lafaard en de held smelt samen.

The Automated Sniper is een performatieve installatie over militainment en oorlogsvoering die de schommelende relatie tussen het virtuele en het reële onderzoekt. Zicht is het belangrijkste instrument voor zintuigelijke betrokkenheid bij dronebesturing. Het werk van de drone operator is zowel virtueel als actueel. Het beeld is niet direct of echt, maar abstract en digitaal. Tegelijkertijd ontvouwt het zich in real time. Zien wordt doen. Kijken wordt doden. In The Automated Sniper wordt de gamificatie van geweld naar het toneel gebracht. De performance is een gevecht en het podium is het slagveld. Oog om oog, tand om tand.

VSCD Mimeprijs – Jury Statement:

“Julian Hetzel verweeft geweld, spel en kunst tot een slimme, gelaagde performance die het publiek meetrekt in een steeds verontrustender wordende interactie. In stille scènes bouwen Bas van Rijnsoever en Claudio Ritfeld kunstzinnige objecten, die zich in een kwetsbare balans ternauwernood staande houden. In eerste instantie lijkt de performance een humoristische blik te bieden op een kunstpraktijk die plaatsvindt in een witte en klinische galerie, ogenschijnlijk losstaand van een gewelddadige buitenwereld.

De stem van Ana Wild trekt vervolgens het publiek mee in een spel waarbij toeschouwers met een paintball-installatie de kunstobjecten neerknallen. Na elke ronde verklaren Van Rijnsoever en Ritfeld het slagveld opnieuw tot kunstwerken, als een stille reactie op de indringende buitenwereld. Met hun zorgvuldige precisie en geconcentreerde zorg en aandacht weten de drie performers de spanning hoog te houden.

De Mimejury zag in The Automated Sniper een overtuigende performance die de betekenis van oorlog fysiek invoelbaar maakt en bovendien een bijzondere ode brengt aan de (overlevings)kracht en noodzaak van kunst.”